Ένα Διεθνές Διαθρησκειακό Προσκύνημα Της Αληθινής Εν Θεώ Ζωής

ΑΙΓΥΠΤΟΣ - ΣΤΑ ΧΝΑΡΙΑ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ
21-30 Οκτωβρίου 2002

Από την Αίγυπτο κάλεσα τον Υιό Μου (Mατθαίος 2:15)

Καλωσόρισμα από την Βασούλα:

Αγαπητοί προσκυνητές, Βρίσκεστε εδώ στην Αγία Γη της Αιγύπτου, την οποία ο Θεός με την καλοσύνη Του έχει τόσο πολύ ευλογήσει και ευνοήσει. Συγκεντρωθήκαμε εδώ με τη χάρη του Θεού για να ακολουθήσουμε τα ίχνη της Αγίας Οικογένειας και να γευτούμε επίσης την περίφημη ιστορία αυτής της χώρας. Είστε λοιπόν ευπρόσδεκτοι στη χώρα μου θα έλεγα, καθώς η Αίγυπτος είναι η χώρα από την οποία κατάγομαι και στην οποία αισθάνομαι σαν στο σπίτι μου.		Η Βασούλα, ο π. Rene Laurentin και ένας νεαρός Βουδιστής στις Πυραμίδες
Ας θυμηθούμε λοιπόν όλοι πώς ο Θεός μας κάλεσε να λάβουμε μέρος σε αυτό το προσκύνημα και ας Τον ευχαριστήσουμε που μας έδωσε μια τέτοια ευκαιρία. Είθε ο Θεός να ευλογήσει εσάς και το χρόνο που θα περάσετε στην Αίγυπτο. Με την αγάπη του Ιησού Χριστού. Βασούλα

Αναφορά Προσκυνήματος του Lucien Lombard 

Διακόσιοι ογδόντα οκτώ προσκυνητές από σαράντα τέσσερις χώρες συγκεντρώθηκαν στο Κάϊρο στις 21 Οκτωβρίου 2002, για το Διεθνές Προσκύνημα της Αληθινής εν Θεώ Ζωής, «Στα βήματα της Αγίας Οικογένειας». Υπήρχαν Χριστιανοί από διάφορα δόγματα, καθώς και αρκετοί Βουδιστές και ένας Ινδουιστής, δίνοντας στη συγκέντρωση τον διαθρησκειακό της χαρακτήρα.

Ήταν καρπός της πολύμηνης σκληρής δουλειάς που κατέβαλαν εθελοντικά οι διοργανωτές. Καθ' όλη τη διάρκεια του ταξιδιού οι συμμετέχοντες θα έμεναν, στα περισσότερα μέρη, στο ίδιο ξενοδοχείο: αρχικά στο Κάϊρο, στη συνέχεια στην Αγία Αικατερίνη στους πρόποδες του όρους του Μωυσή, στην καρδιά της ερήμου του Σινά, έπειτα στις ακτές της Ερυθράς Θάλασσας, το Λούξορ (πατρίδα του Αγίου Μαυρικίου) και τέλος, πάλι στο Κάϊρο. Το τελευταίο βράδυ στο Κάϊρο ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό, επειδή η Αγιότητά του, ο Σενούντα Γ΄, ο Κόπτης-Ορθόδοξος Πάπας (βλ. λεπτομέρειες παρακάτω), παραχώρησε στους προσκυνητές της Αληθινής εν Θεώ Ζωής ακρόαση στον Καθεδρικό Ναό του Αγίου Μάρκου. 

Θεία Λειτουργία στον  Ελληνορθόδοξο Ναό του Αγίου Γεωργίου 

Το προσκύνημα ξεκίνησε το πρωί της Τρίτης 22 Οκτωβρίου 2002, με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας στον Ελληνορθόδοξο Ναό της Μονής του Αγίου Γεωργίου στο παλαιό Κάιρο. Πρωτοστάτησε ο Μητροπολίτης Βαβυλώνος κ. Θεοφύλακτος και όλοι οι συμμετέχοντες της Αληθινής εν Θεώ Ζωής προσκλήθηκαν να λάβουν Θεία Κοινωνία. Μετά τη Θεία Λειτουργία, ο Επίσκοπος Θεοφύλακτος απηύθυνε χαιρετισμό στους συμμετέχοντες, καλωσορίζοντάς τους στην Αίγυπτο εκ μέρους της Αγιότητάς του Πέτρου Ζ΄, Ελληνορθόδοξου Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής. Στη συνέχεια, εντός του περιβόλου της μονής επισκεφθήκαμε τον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος είναι χτισμένος στο σημείο όπου ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε το μαρτύριό του και όπου φυλάσσονται οι αλυσίδες του.

Στους κήπους του Ναού του Αγίου Γεωργίου, μετά τη Θεία Λειτουργία

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε την εκκλησία του Αγίου Σέργιου (Abu Serga), την παλαιότερη εκκλησία της Αιγύπτου. Η Αγία Οικογένεια έμεινε στην εκεί κρύπτη όταν επέστρεφε από την Άνω Αίγυπτο πηγαίνοντας στη Γαλιλαία, και ήταν ο τόπος λατρείας για τους πρώτους Αιγύπτιους προσήλυτους που ακολούθησαν τον Ευαγγελιστή Μάρκο. Η εκκλησία του 4ου αιώνα που χτίστηκε σε αυτόν τον ιερό χώρο είναι αφιερωμένη στους αγίους Σέργιο και Βάκχο, στρατιώτες και μάρτυρες. Ανακαινίστηκε το 1171 επί Σουλτάνου Σαλαντίν και αποτελείται από τρία κλίτη που χωρίζονται από δώδεκα κίονες. Σύμφωνα με την παράδοση, οι Πατριάρχες τελούσαν εκεί την Θεία Λειτουργία.

Μετά την επίσκεψη αυτή, επιστρέψαμε στο ξενοδοχείο για την έναρξη του προσκυνήματος, όπου η Βασούλα απηύθυνε χαιρετισμό στους προσκυνητές, καλωσορίζοντάς τους. Η τελετή άρχισε με την είσοδο των πενήντα περίπου κληρικών στην αίθουσα σε επίσημη πομπή. Εκείνο το βράδυ, μετά το ηλιοβασίλεμα, όλη η ομάδα των προσκυνητών επιβιβάστηκε σε ποταμόπλοιο για να δει το Κάϊρο από τον Νείλο. Την επόμενη ημέρα, Τετάρτη 23 Οκτωβρίου, οι προσκυνητές συγκεντρώθηκαν στο οροπέδιο της Γκίζας για να δουν τις Πυραμίδες. Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε ένα εργαστήριο για μια επίδειξη της πανάρχαιας μεθόδου κατασκευής παπύρου

Στη συνέχεια ξεκινήσαμε για να φτάσουμε στη Μερά, την πρώτη διαδρομή του ταξιδιού μας διασχίζοντας την έρημο του Σινά. Στη Μερά βρίσκεται η πηγή όπου ο Μωυσής μετέτρεψε το νερό από πικρό σε γλυκό (Εξ 15:22-23)..

Ακολούθησε η Αιλίμ, όπου ο Μωυσής βρήκε δώδεκα νεροπηγές και εβδομήντα φοίνικες (Εξ 15:27). Εκεί ήταν που ο εβραϊκός λαός γκρίνιαζε εναντίον του Μωυσή επειδή τον έφερε στην έρημο μακριά από τη χώρα του γάλακτος και του μελιού. Στη συνέχεια περάσαμε από τη Ραφιδίν (Εξ 17:1), γνωστή και ως όαση Φαράν, όπου ο Μωυσής χτύπησε τον βράχο και ανάβλυσε νερό

Στα τέλη Οκτωβρίου, ο ήλιος δύει αρκετά νωρίς και σκοτεινιάζει γρήγορα. Καθώς ήταν σχεδόν πανσέληνος, τα όρη Σινά και Χορήβ, λουσμένα στο χλωμό φως του φεγγαριού, ήταν εξαιρετικά όμορφα. Εκείνο το βράδυ, μόλις φτάσαμε στους πρόποδες του όρους Σινά, κοντά στην ελληνορθόδοξη μονή της Αγίας Αικατερίνης, τελέσαμε τη Θεία Λειτουργία σε μια σκηνή βεδουίνων.

Χρειάζονται περίπου τρεις ώρες για να φτάσει κανείς στην κορυφή του όρους Σινά και να απολαύσει τη μαγευτική θέα που ανταμείβει τον ορειβάτη. Αντί να ανέβουν με τα πόδια, ορισμένοι προσκυνητές νοίκιασαν καμήλες από τους Βεδουίνους που τους περίμεναν για να τους μεταφέρουν κοντά στην κορυφή.

Πέμπτη 24 Οκτωβρίου, 02:00 π.μ.: Στο βουνό, λουσμένοι στο φως του φεγγαριού κάτω από τον διαυγή και φωτεινό ουρανό, (οι φακοί ήταν περιττοί) πολλοί προσκυνητές ξεκίνησαν για την κορυφή όπου υπάρχει ένα παρεκκλήσι αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα. Ήθελαν να δουν την ανατολή του ήλιου από το σημείο όπου, σύμφωνα με την παράδοση, ο Μωυσής έλαβε τις Δέκα Εντολές, χαραγμένες σε πέτρινες πλάκες (Εξ 20:2-17, Δτ 5:6-21). Οι ορειβάτες επέστρεψαν περίπου στις 09.00 π.μ.

Οι προσκυνητές έγιναν δεκτοί στην ελληνορθόδοξη μονή της Αγίας Αικατερίνης, όπου είναι θαμμένη η παρθενομάρτυρας Αγία Αικατερίνη της Αλεξάνδρειας,. Βρίσκεται στις παρυφές του Όρους Σινά, κοντά σε ένα κολόβωμα. Εντός των τειχών της μονής υπάρχει ένας αρχαίος θάμνος, που προστατεύεται από πέργκολα και έχει το δικό του παρεκκλήσι. Η βάτος στην οποία αποδίδεται λατρευτικός σεβασμός, είναι η «Φλεγόμενη Βάτος» του Σινά, του Θεοβάδιστου Όρους (Εξ 3:1-5, Λκ 20:37, Μκ 12:26), όπου ο Θεός αποκάλυψε το Όνομά Του στον Μωυσή: Ο ΩΝ (Εξ 3:13-14).

Η μονή διαθέτει μια από τις πλουσιότερες βιβλιοθήκες με πολλά και σημαντικά αρχαία χειρόγραφα, καθώς και μια αξιόλογη συλλογή από εξαιρετικά πολύτιμες εικόνες

Μετά την επίσκεψη στη μονή, οι προσκυνητές παρευρέθηκαν στη Θεία Λειτουργία, η οποία τελέστηκε στον ανοιχτό χώρο του κήπου. Καθώς η Λειτουργία γινόταν σε ανοιχτό χώρο, οι προσκυνητές είχαν το σπάνιο και ιδιαίτερο προνόμιο να παρακολουθήσουν το τελετουργικό που παραδοσιακά γίνεται μέσα στο ιερό, πίσω από το τέμπλο, μακριά από τα μάτια των λαϊκών. Οι προσκυνητές είχαν, επομένως, τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν τις ιερές κινήσεις των ορθόδοξων ιερέων κατά τη διάρκεια της Λειτουργίας της Θείας Ευχαριστίας, κινήσεις και χειρονομίες που διαιωνίζονται από την αποστολική διαδοχή, από τις πρώτες ημέρες της Εκκλησίας. Όλοι είχαν τη δυνατότητα να λάβουν Θεία Κοινωνία.

Στη συνέχεια, με στοχαστική διάθεση, πήραμε και πάλι τον δρόμο της ερήμου με κατεύθυνση το Σαρμ-Ελ-Σέιχ στην Ερυθρά Θάλασσα, το οποίο βρίσκεται στο νότιο σημείο της χερσονήσου του Σινά, και όπου φτάσαμε γύρω στις 8.00 μ.μ.. Η Παρασκευή 25 Οκτωβρίου, πηγαίνοντας με τα πούλμαν παράλληλα με την Ερυθρά Θάλασσα, αποδείχθηκε μια ξεκούραστη μέρα για τους προσκυνητές σε σύγκριση με τις πολλές ώρες που πέρασαν στον δρόμο της ερήμου. Αργά το απόγευμα πραγματοποιήθηκε μια συγκέντρωση της Αληθινής εν Θεώ Ζωής για τους συμμετέχοντες, όπου μίλησε η Βασούλα.

Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου, η ομάδα προσκυνητών πήρε το αεροπλάνο από το Σαρμ-Ελ-Σέιχ για το Λούξορ στην Άνω Αίγυπτο, μια πτήση 300 χιλιομέτρων. Στην αρχαιότητα, η πόλη της Θήβας βρισκόταν στην απέραντη, εύφορη πεδιάδα της περιοχής του Λούξορ. Αυτή η έκταση, που περιβάλλεται από βουνά και διαπερνάται από τον Νείλο ποταμό, ήταν ο τόπος του Αγίου Μαυρικίου και των συντρόφων του. 

Το πρωί της Κυριακής 27 Οκτωβρίου, η ομάδα των προσκυνητών επισκέφθηκε την Κοιλάδα των Βασιλέων στη δυτική όχθη του Νείλου. Το απόγευμα, τους ναούς του Λούξορ και του Καρνάκ στην ανατολική όχθη, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν από τους πρώτους Αιγύπτιους Χριστιανούς ως τόποι λατρείας. Αργά το απόγευμα οι προσκυνητές πήγαν στη Θεία Λειτουργία στο Λούξορ

Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου, συνοδευόμενη από την τουριστική αστυνομία και μια στρατιωτική μονάδα ασφαλείας, η ομάδα προσκυνητών έφυγε από το Λούξορ για την εύφορη κοιλάδα του Νείλου. Είναι περιοχή καλλιέργειας, η οποία αρδεύεται από αναρίθμητα κανάλια και φροντίζεται συνεχώς από σκληρά εργαζόμενους Αιγύπτιους καλλιεργητές, η παραγωγή των οποίων επαρκεί για να θρέψει όλο τον αιγυπτιακό πληθυσμό. Είδαμε κατσίκες, γαϊδούρια, νεροβούβαλους και καμήλες να οδηγούνται κατά μήκος του δρόμου, και καθώς περνούσαμε από δίπλα τους οι άνθρωποι που τα φρόντιζαν μας χαιρετούσαν και μας χαμογελούσαν

Κοντά στην Ασιούτ, 330 χλμ. νότια του Καΐρου, σταματήσαμε στην Κοπτική-Ορθόδοξη Μονή Ντερ ελ-Μουχαράκ, μονή της Παναγίας. Αυτή η μονή που βρίσκεται στο κέντρο της Αιγύπτου θεωρείται ότι είναι η πραγμάτωση του Ησαΐα: «Την ημέρα εκείνη θα υπάρχει μες στην Αίγυπτο ένα θυσιαστήριο για τον Κύριο και μια στήλη ιερή αφιερωμένη σ’ εκείνον κοντά στα σύνορά της.». (Ησ 19:19)

Λεοτουργία στην El Moharrag, Κόπτικο Ορθόδοξο Μοναστήρι

Το όνομα «Ντερ ελ-Μουχαράκ» σημαίνει «καμένη μονή» και είναι εις ανάμνηση της πυρπόλησης της μονής από εισβολείς τον Μεσαίωνα. Η παράδοση λέει ότι η Αγία Οικογένεια ταξίδεψε με πλοίο στο Νείλο από το Maadi στο χωριό Qusquam (al Qusia) στην Άνω Αίγυπτο, όπου έζησε για έξι μήνες σε μια σπηλιά στους πρόποδες του όρους Qusquam.

Η μονή ελ-Μουχαράκ είναι χτισμένη στο ίδιο σημείο όπου έζησε η Αγία Οικογένεια. Εκεί εμφανίστηκε ο Άγγελος του Κυρίου στον Ιωσήφ σε ένα όνειρο, λέγοντας: «Σήκω, πάρε το παιδί και τη μητέρα του και πήγαινε στη χώρα του Ισραήλ, γιατί πέθαναν όσοι ήθελαν να θανατώσουν το παιδί». (Μτ 2:20-21) 

Στη μονή της Παναγίας ελ-Μουχαράκ, συντηρούνται μια σειρά από λείψανα, κυρίως του Αγίου Μαυρικίου. Στη Μονή οι προσκυνητές είχαν τη δυνατότητα να παρευρεθούν στη Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσι των μοναχών. Τους ευχαριστούμε για τη χριστιανική τους αγάπη και την οικουμενική φιλοξενία την οποία δεχτήκαμε με ευγνωμοσύνη. 

Μετά τη Θεία Λειτουργία, ακόμα συνοδευόμενη από την αστυνομία και το στρατό, η ομάδα των προσκυνητών πήρε και πάλι το δρόμο για να φτάσει στο Κάϊρο. Το επικεφαλής συνοδευτικό όχημα σταματούσε την κυκλοφορία σε διασταυρώσεις και κόμβους για να διευκολύνει τη διέλευσή μας, και σε όλη τη διαδρομή ανταλλάσσαμε χειρονομίες φιλίας. Ο στρατός, όπως μάθαμε, είχε ονομάσει τη συνοδεία και την προστασία της αυτοκινητοπομπής μας από το Λούξορ στο Κάϊρο, «Επιχείρηση Αγία Οικογένεια».

Θέλουμε να ευχαριστήσουμε την αιγυπτιακή κυβέρνηση για την ικανότητα και την αφοσίωση της μονάδας που μας συνόδευε. Πολύ αργά το βράδυ, φτάσαμε τελικά στο Κάϊρο.

Διαθρησκειακή ομάδα - Ρώσος Ορθόδοξος, Καθολικός, Κόπτης, Βουδιστής, Κοπτική-Καθολική εκκλησία της Παναγίας, Κάιρο

Την Τρίτη, 29 Οκτωβρίου, οι προσκυνητές συγκεντρώθηκαν για τη Θεία Λειτουργία στην Κοπτική Καθολική εκκλησία της Παναγίας. Ήταν πολύ συγκινητικό όταν, τη στιγμή της Παγκόσμιας Προσευχής, ο καθένας μπορούσε να αναφέρει μια πρόθεση στη δική του γλώσσα.

Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε την εκκλησία της Αειπαρθένου Μαρίας στο Ζεϊτούν, η οποία είναι χτισμένη στο σημείο όπου κάποτε έμεινε η Αγία Οικογένεια. Στον τρούλο αυτής της εκκλησίας έλαβαν χώρα οι περίφημες εμφανίσεις της Παναγίας μεταξύ 2 Απριλίου 1968 και 29 Μαΐου 1971

Όταν ο Πάπας Σενούντα Γ' συναντήθηκε με τον Πάπα Παύλο ΣΤ' τον Μάιο του 1973, μίλησε εκτενώς για τις εμφανίσεις αυτές, τις οποίες είδαν εκατομμύρια άνθρωποι στο Κάιρο ... Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί. Ο μακαριστός Πάπας Σενούντα Γ' κατέβαλε σθεναρές προσπάθειες για να κάνει γνωστές τις εμφανίσεις της Παναγίας μας στο Ζεϊτούν.

Αργότερα συνεχίσαμε για να επισκεφθούμε το ιερό της Ματαρέγια, που είναι χτισμένο στο μέρος όπου η Αγία Οικογένεια διέμενε στο Κάϊρο και όπου υπάρχει η πηγή που έσβησε τη δίψα τους. Εκεί, επίσης, βρίσκεται το δέντρο της Παναγίας, ηλικίας αιώνων, που τώρα έχει διακλαδωθεί με πολλούς κορμούς.

Η Τετάρτη 30 Οκτωβρίου, ξεκίνησε με Θεία Λειτουργία στις δέκα το πρωί στην εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ, στο Zamalek. Στη συνέχεια επισκεφθήκαμε το ιερό Maadi. Το όνομα Maadi (πέρασμα) μας θυμίζει ότι κάποτε υπήρχε ένα πορθμείο στο σημείο αυτό. Μετά την παραμονή τους στο Παλαιό Κάιρο, η Αγία Οικογένεια έμεινε στο Maadi και από εκεί επιβιβάστηκε σε πλοιάριο στον Νείλο για να πλεύσει στην Άνω Αίγυπτο.

Η εκκλησία που χτίστηκε στο σημείο όπου επιβιβάστηκαν στο πλοιάριο είναι αφιερωμένη στην Παναγία και ονομάζεται «Al Adaweya», που μεταφράζεται ως «η Εκκλησία της Παναγίας του πορθμείου». Από τη βεράντα της εκκλησίας μπορούσαμε να ακολουθήσουμε τα πέτρινα σκαλοπάτια που κατέβηκε η Αγία Οικογένεια για να φτάσει στο πλοιάριο.

Στις 12 Μαρτίου 1976 (ημέρα Παρασκευή, τρίτη ημέρα του μήνα Baramhat στο κοπτικό ημερολόγιο), συνέβη ένα θαυμαστό γεγονός. Βρέθηκε μια Αγία Γραφή στην όχθη του ποταμού μπροστά από την εκκλησία, παρασυρμένη από το ρεύμα, και ήταν ανοιχτή στη σελίδα του Ησαΐα 19:25 όπου είναι γραμμένο: «Ευλογημένη η Αίγυπτος, ο λαός Μου». Κανείς δεν γνώριζε από πού είχε προέλθει η Αγία Γραφή, και τώρα εκτίθεται στο παρεκκλήσι της Παναγίας εντός της εκκλησίας. Από τότε ο Ναός αναφέρεται και ως «Ναός της Επιπλέουσας Βίβλου».

Η Βασούλα επιθυμούσε οι προσκυνητές να απολαύσουν την προσωπική επαφή με τους κατοίκους του Καΐρου, οι οποίοι φημίζονται για την καλοσύνη τους. Έτσι, όλοι μαζί επισκεφθήκαμε ένα παζάρι στη συνοικία Khan el Khalili του Παλαιού Καΐρου, το μεγαλύτερο παζάρι στην Μέση Ανατολή. Ήταν γεμάτο με κόσμο και πλανόδιους πωλητές που προσπαθούσαν να σπρώξουν τα καρότσια τους μέσα από το πλήθος πουλώντας κάθε λογής δελεαστικά προϊόντα... Παντού στενά, δαιδαλώδη σοκάκια γεμάτα μικρά μαγαζιά και μυρωδιά από ζεστό ψωμί, μπαχαρικά και γκρίζο κεχριμπάρι. 

Από το Khan el Khalili, η ομάδα των προσκυνητών πήγε στον κοπτικό-ορθόδοξο καθεδρικό ναό του Αγίου Μάρκου για τη γενική ακρόαση της Αυτού Αγιότητας του Πάπα, Αββά Σενούντα Γ'. Προσκεκλημένοι από την Κοπτική Εκκλησία, οι προσκυνητές της Αληθινής εν Θεώ Ζωής αισθάνθηκαν τιμή όταν τους δόθηκαν θέσεις στις πρώτες σειρές, που είχαν κρατηθεί ειδικά γι’ αυτούς. Ο Πατριάρχης της Έδρας του Αγίου Μάρκου και 117ος Πάπας της Αλεξάνδρειας, η Αυτού Αγιότητα Σενούντα Γ΄, ο οποίος ανέλαβε το πατριαρχικό αξίωμα τον Νοέμβριο του 1971, είναι διάδοχος του Αποστόλου Μάρκου. Έχει αναγνωριστεί ως ο πιο διακεκριμένος θεολόγος στην πρόσφατη ιστορία της Κοπτικής Εκκλησίας.

Η ακρόαση μεταδόθηκε ζωντανά από την αιγυπτιακή τηλεόραση και αναμεταδόθηκε σε μεγάλη οθόνη στον Καθεδρικό Ναό. Η είσοδος του Πάπα έγινε δεκτή με παρατεταμένα χειροκροτήματα και η ακρόαση ξεκίνησε με την ανάγνωση γραπτών ερωτήσεων και τις απαντήσεις τους από τον Πάπα τις οποίες του έθεσαν οι πιστοί... και δεν έλειπε το χιούμορ.

Η Βασούλα με τον Κόπτη Πάπα Schenouda III

Στη συνέχεια, όλα τα μέλη του κλήρου που συμμετείχαν στο προσκύνημα της Αληθινής εν Θεώ Ζωής, καθώς και η Βασούλα, παρουσιάστηκαν στην Α.Α. Σενούντα Γ΄ και έλαβαν την ευλογία του, κατά τη διάρκεια της οποίας η Κοπτική Χορωδία του Καΐρου έψαλε παραδοσιακούς ύμνους. Στη συνέχεια, με τη σειρά μας, αρχίσαμε αυθόρμητα τον πολυφωνικό ύμνο «Μαραναθά αλληλούια». Αυτό χαιρετίστηκε με ενθουσιασμό από την κοπτική κοινότητα, η οποία χειροκρότησε παρατεταμένα. Η ακρόαση ολοκληρώθηκε με την Α.Α. Σενούντα Γ' να δίνει σε όλους τους παρευρισκόμενους μια ευλογία.

Το προσκύνημα «Στα Χνάρια της Αγίας Οικογένειας» κατά την φυγή τους στην Αίγυπτο έφτανε στο τέλος του και οι συμμετέχοντες συγκεντρώθηκαν στο ξενοδοχείο για να αποχαιρετήσουν ο ένας τον άλλον και να ακούσουν την αποχαιρετιστήρια ομιλία της Βασούλας. 

Την Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2002, μετά από έναν τελευταίο ‘εις το επανιδείν’ χαιρετισμό, οι συμμετέχοντες αναχώρησαν ομαδικά για το αεροδρόμιο του Καΐρου, με προορισμό τις διάφορες χώρες τους, όπου οι καρποί της πλούσιας και αξέχαστης θρησκευτικής και μυστικής εμπειρίας τους στους Αγίους Τόπους της Αιγύπτου σίγουρα θα πολλαπλασιαστούν.